ΕΤΑΙΡΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Το Ολοκαύτωμα της Λαμπινής

εκκλησία λαμπινή
ΛΑΜΠΙΝΗ
ΛΑΜΠΙΝΗ 1
Στην εκκλησία της «Παναγίας της Λαμπηνής» γράφτηκε, κατά το τελευταίο έτος της Ελληνικής Επανάστασης, δηλ. το 1829, μια θλιβερή σελίδα της ιστορίας.
Συγκεκριμένα σε μία επιδρομή των Τούρκων στις 20 Ιανουαρίου 1829, ημέρα Κυριακή, εορτή του Οσίου Ευθυμίου, όταν οι κάτοικοι του χωριού βρίσκονταν ανυποψίαστοι στην εκκλησία και παρακολουθούσαν τη θεία λειτουργία, οι Τούρκοι μπήκαν μέσα στην εκκλησία και έσφαξαν όλους τους άντρες και στη συνέχεια τους έκαψαν.
Τα γυναικόπαιδα, που ήταν μέσα στην εκκλησία και όσα άλλα είχαν βρεθεί στα σπίτια τους, τα οδήγησαν στο Ρέθυμνο και στη συνέχεια τα πούλησαν στα σκλαβοπάζαρα.
Τον παπά-Παναγιώτη δεν τον έσφαξαν αλλά τον μετέφεραν κι αυτό στο Ρέθυμνο, όπου την άλλη μέρα ταλαιπωρημένος, κακοποιημένος και εξουθενωμένος, πέθανε μέσα σ’ ένα Τζαμί, «στη Σοχώρα», στο οποίο τον έσυρε ένας Χότζας, ελευθερώνοντας τον από το αγριεμένο πλήθος των αλλόθρησκων, γιατί τον λυπήθηκε.
Αρχηγός της επιδρομής ήταν ο Αλμπάνης, απόγονος Ενετών φεουδαρχών οι οποίοι είχαν αλλαξοπιστήσει.
Ο Αλμπάνης, που ήταν μεγάλος γαιοκτήμονας, διατηρούσε αρχοντικό στη Λαμπινή, το οποίο σώζεται και μεγάλη περιουσία όχι μόνο στη Λαμπινή, αλλά και στο Πέραμα και στην Αγία Τριάδα και στην περιοχή, που σήμερα εξακολουθεί να φέρει το όνομά του, «του Αλμπάνη το Μετόχι».
Εξαιτίας της Ελληνικής Επανάστασης, ο Αλμπάνης, όπως και πολλοί Τούρκοι της περιοχής, είχε εγκαταλείψει τη Λαμπινή και κατοικούσε στο Ρέθυμνο, από το οποίο με το ασκέρι του εξορμούσε εναντίον των ανυπότακτων χωριών.
Οι κλεισμένοι μέσα στην εκκλησία είχαν και ένα μικρό αριθμό όπλων, άχρηστων στην ουσία, γιατί η εκκλησία δεν είχε τα σημερινά παράθυρα και τα μοναδικά ανοίγματά της ήταν η πόρτα και οι φεγγίτες του τρούλου.
Παρ’ όλα αυτά, είναι μαρτυρημένο ότι πρόβαλαν αντίσταση και ότι αντάλλαξαν πυροβολισμούς με τους Τούρκους, από τους οποίους σκοτώθηκαν 2-3 Τούρκοι.
Οι Τούρκοι καλούσαν τους Χριστιανούς να παραδοθούν, αλλά συναντούσαν την άρνησή τους. Και τότε μεταχειρίστηκαν τον εξής τρόπο, για να τους εξαναγκάσουν σε παράδοση. Βουτούσαν σε λάδι πανιά, τα άναβαν και τα έριχναν μέσα στην εκκλησία από τους φεγγίτες του τρούλου. Στη συνέχεια έβαλαν φωτιά και στην πόρτα της εκκλησίας και μπήκαν μέσα.
Στη Λαμπινή έχουμε μια μισοτελειωμένη λειτουργία, όπως και στην Κωνσταντινούπολη.